براي افزايش وزن و فرار از لاغري چه كنيم

با همه‌گيري و افزايش روزافزون چاقي در كشورهاي دنيا، بيشتر تلاش متخصصان و حتي دولت ها بر ارايه راهكارهايي متمركز شده كه بتواند اين مشكل را كنترل كند. اما لاغربودن براي عده‌اي از مردم از همين اهميت برخوردار است؛ كساني كه مي‌خواهند وزن خود را اضافه كنند اما به هيچ روشي موفق به انجام اين كار نشده‌اند.
داشتن وزن طبيعي يعني كمك به سلامت. مقاديري كه به عنوان وزن مطلوب در جداول مختلف و به تفكيك جنس در دسترس همه است، طيفي از وزن را پيشنهاد مي‌كند كه در آن محدوده شما از بيشترين ميزان سلامت برخوردار خواهيد بود. روش زندگي ما تغيير كرده است. الگوي غذايي ما عوض شده و تمام اين تغييرات برخلاف آنچه براي سلامت ما خوب است، عمل كرده‌اند. تحرك كم حاصل از زندگي ماشيني و خوردن انواع غذاهاي آماده و پرچرب، هر روز ما را بيشتر چاق مي‌كند. گسترش روزافزون‌ اين مشكل جهاني باعث شده كه توجه بسياري از متخصصان و مردم عادي به اين مشكل جلب شود. براي همين هر روز شاهد رشد قارچ‌گونه مراكز و محصولاتي هستيم كه شما را با هر روش معقول و غيرمعقولي به لاغرشدن تشويق مي‌كنند.
اما گروهي از افراد جامعه در ميان اين همهمه براي رهايي از چاقي وجود دارند كه اتفاقا مشكل آنها عكس اين قضيه است. شايد به نظر خنده‌دار بيايد كه در شرايطي كه همه براي لاغرشدن تلاش مي‌كنند، كساني باشند كه مي‌كوشند تا با استفاده از منابع موجود و جستجوي روش‌هايي كه موثرند، چند كيلوگرم به وزن خود اضافه كنند.
زماني كه يك محدوده طبيعي براي وزن تعريف مي‌شود، به اين معني است كه مقادير كمتر از آن مقدار طبيعي هم مي‌تواند مشكل‌آفرين باشد.
سروش يكي از بيماراني است كه مقالات پايان‌ناپذير رژيم‌هاي غذايي را براي پيداكردن روش مناسبي براي افزايش وزن دنبال مي‌كند. لاغري براي او تنها مشكل تناسب اندام نيست. گذشته از اين مساله اساسي كه به هر حال نياز هر جواني است، او با مشكلات خاصي از لاغري دست به گريبان است. وي مي‌گويد من تا به حال به كارشناسان زيادي مراجعه‌ كرده‌ام. خانواده من لاغرند اما لاغري من حتي در ميان افراد خانواده خيلي توي ذوق مي‌زند. تا آنجا كه يادم مي‌آيد، از زمان بچگي به اصطلاح ريز بودم و هميشه نسبت به ساير همكلاسي‌هايم كوچك‌تر به نظر مي‌رسيدم. اين مشكل باعث شد كه به طور معمول نتوانم در فعاليت‌هاي ورزشي در مدرسه يا ساير ارتباطات اجتماعي با گروه هم‌سالان خودم همراه باشم. من تمام توصيه‌هايي را كه براي افزايش وزن شنيده‌ام، به كار بسته‌ام اما كمتر موفق به افزايش وزن شده‌ام. خيلي از دوستانم برخلاف من بيشتر براي لاغركردن تلاش مي‌كنند. وقتي به آنها مي‌گويم كه علاقه‌مندم كمي وزنم اضافه شود، به من مي‌خندند. زماني به من گفتند كه بايد بيشتر ورزش كنم اما ورزش انجام شده فقط مرا لاغرتر كرد.
او مي‌گويد من خوب غذا مي‌خورم اما نمي‌دانم چرا نمي‌توانم وزن خود را اضافه كنم. اين مشكل فقط مخصوص مردان نيست. با وجود اينكه امروزه لاغربودن يكي از ويژگي‌هاي تناسب اندام براي خانم‌ها به شمار مي‌آيد اما مشكلات همراه با لاغري مفرط بسياري از خانم‌هاي لاغر را به فكر چاره‌جويي براي به دست آوردن چند كيلوگرم وزن اضافه كرده است.
چگونه بفهميم لاغريم؟
متخصصان براي اندازه‌گيري و تعيين محدوده وزن طبيعي، از محاسبه BMI استفاده مي‌كنند. براي اين محاسبه شما بايد وزن خود را به كيلوگرم بر قد خود بر حسب متر تقسيم كنيد و حاصل را دوباره بر قد خود تقسيم كنيد. اگر سن شما بالاي 20 سال باشد وعدد به دست آمده كمتر از 5/18 باشد، شما لاغر هستيد.(محدوده چاقي و لاغري در كودكان و نوجوانان از اين فرمول تبعيت نمي كند. براي اين گروه سني جداول و منحني هاي مخصوص وجود دارد.)
چرا بعضي افراد لاغرند؟
براي بسياري از افراد لاغر علت اصلي لاغري، سوخت و ساز بالاتر بدن است كه به نوعي در آنها به علت تاثير عوامل ژنتيكي ايجاد شده است. آنها ممكن است وضعيت جسمي خود را از خانواده به ارث برده باشند. گروهي ديگر از افراد به دليل مشكلات رژيم غذايي و فعاليت روزانه لاغر هستند يعني به هم خوردن همان تعادل انرژي كه خيلي شنيده‌ايد.
عوارض لاغري چيست؟
لاغري براي بعضي افراد مشكلات و عوارضي ايجاد مي‌كند كه مي‌تواند سلامت آنها را تهديد كند. به‌ طور مثال ممكن است استخوان‌هاي آنها به اندازه كافي قوي نشوند و در خانم‌ها ممكن است دوره ماهانه به هم بخورد و يا اينكه كاملا متوقف شود. ممكن است براي اين گروه از افراد مشكلاتي در زمينه باروي به وجود بيايد. همان‌طور كه به علت ضعف سيستم ايمني، امكان مبارزه آنها با بيماري احتمالي كاهش پيدا مي‌كند.
سروش مي‌گويد: «زماني كه سرما مي‌خورم خيلي ديرتر خوب مي‌شوم. گاهي سرگيجه دارم و بعضي وقت‌ها سردرد مي‌گيرم، به علاوه گاهي به دليل فرم بدنم دچار افسردگي مي‌شوم.»
متخصصان چه توصيه مي‌كنند؟
توصيه متخصصان تغذيه براي اين افراد بسيار ساده است: مصرف منظم غذا و مصرف غذاهاي مناسب. در واقع متخصصان كه با اين گونه افراد برخورد داشته‌اند، دريافته‌اند كه برخلاف اصرار آنها به اينكه ما زياد مي‌خوريم، وعده‌هاي غذايي آنها چندان منظم نيست و در اين وعده‌ها به طور معمول غذاهايي مصرف مي‌شوند كه ارزش غذايي خوبي ندارند. به علاوه آنها به طور معمول تعادل و تنوع را در انتخاب اقلام غذايي خود رعايت نمي‌كنند. توصيه ديگر به اين گروه قطع مصرف چاي و قهوه است. همچنين متخصصان ورزش معتقدند كه بهتر است افزايش وزن حاصل از ساخت و حجيم‌شدن ماهيچه‌ها باشد؛ آنچه در ورزشكاران اتفاق مي‌افتد. به همين دليل ورزش‌هاي خاصي را به اين گروه پيشنهاد مي‌كنند؛ ورزش‌هايي كه به ساخته‌شدن ماهيچه‌ها كمك بيشتري مي‌كند.
نكته‌هايي براي افزايش وزن
- براي خودتان اضافه وزني را به عنوان هدف انتخاب كرده و سعي كنيد به تدريج آن را به دست آوريد.
- يادداشت كردن آنچه در طول روز مي‌‌خوريد و ساعات آن، در طي يك هفته به شما كمك مي‌كند تا به عادات غذايي خود آشنا شويد و بفهميد كجاي كار ايراد دارد.
- براي طول روز يك برنامه غذايي در سه وعده ترتيب بدهيد. به علاوه ساعت 10 صبح و ساعت 4 بعدازظهر يك ميان وعده بخوريد.
- مقدار غذاي هر وعده را نسبت به قبل از رژيم بيشتر كنيد و از منابع چربي البته با توجه به چربي اشباع و ترانس آن، به خصوص در وعده صبحانه بيشتر استفاده كنيد.
- از نوشيدني‌هاي پركالري مثل شير و موز با شكر بيشتر استفاده كنيد. استفاده از غذاهاي پركالري براي شما مجاز است.
- به همراه وعده غذايي، از دسرهايي مثل كرم كارامل و... استفاده كنيد.
- با اينكه شما قصد داريد وزن خود را افزايش دهيد اما هنوز تمرينات ورزشي براي شما مهم هستند. آنها را فراموش نكنيد.
- با ادامه رژيم غذايي، با كالري بيشتر از نياز روزانه مي‌توانيد وزن به دست آمده را حفظ كنيد تا به موقعيت ثابتي برسيد.