خارش پوست و علل آن

خارش، يكي از شايع ‌ترين شكايات پوستي است كه گاهي آن ‌قدر شديد مي ‌شود كه خواب و آرامش را از فرد مي‌ گيرد.
شدت خارش گاهي به حدي است كه بيمار با خاراندن‌ هاي مكرر، بدنش را زخم مي‌ كند.
گفتگوي زير با دكتر بهروز باريك ‌بين، متخصص پوست و عضو هيات علمي دانشگاه شهيد بهشتي درباره اين مشكل نسبتا شايع، مي باشد.آقاي دكتر! اصلا چرا پوست آدم مي ‌خارد؟
دلايل متعددي براي خارش پوست وجود دارد كه برخي از آن ها مربوط به بيماري ‌هاي پوستي است و برخي مربوط به بيمار‌ي ‌هاي عمومي مثل هپاتيت C، بيماري‌ هاي انسدادي كبد، نارسايي كليه، كم‌ كاري يا پركاري تيروئيد، كم‌ خوني فقر آهن، پُرخوني، برخي سرطان‌ هاي خوني مثل لوسمي و لنفوم(به خصوص لنفوم هوچكين)، ميلوما، سرطان ‌هاي داخلي، انگل ‌هاي روده‌اي، ام ‌اس، ايدز و برخي بيماري‌ هاي اعصاب و روان. ديابت نيز به كرات جزو علل داخلي خارش مطرح مي ‌شود، اما اغلب افراد مبتلا به ديابت خارش ندارند.
بنابراين اگر فردي با خارش عمومي مزمن به پزشك مراجعه كرد، اول بايد يك معاينه و آزمايش كامل براي بررسي بدخيمي‌ هاي داخلي و بررسي عملكرد تيروئيد، كبد، كليه و حتي ايدز و هپاتيت انجام شود.
بعضي ‌ها بلافاصله پس از حمام دچار خارش مي ‌شوند، آيا ممكن است اين هم به علت بيماري خاصي باشد؟
از بيماري ‌هاي داخلي كه باعث خارش مي‌ شود، نوعي پُرخوني به نام "پلي ‌سيتمي ورا" وجود دارد كه در آن، بيش از يك‌ سوم افراد از خارش رنج مي برند. خارش اين افراد بيشتر با تغيير حرارت و به خصوص دقايقي بعد از استحمام است. علتش هم مشخص نيست و كمي آسپيرين موجب تخفيف فوري خارش در‌ آن ها مي‌ شود. اما از بحث بيماري ‌هاي داخلي كه بگذريم، بيماري‌ هاي پوستي متعددي وجود دارند كه خارش جزو شكايات اصلي مبتلايانش است، مثلا اگزماي سرشتي، گال و درماتيت هرپسي ‌فرم.
چه چيزهايي خارش را بدتر مي‌ كند؟بيشتر خارش‌ها با گرما تشديد مي ‌شوند. همچنين استرس، اضطراب و ترس نيز مي ‌تواند خارش را تشديد نمايند. اكثر خارش‌ها، شب ‌هنگام، زماني كه فرد از كار و فعاليت روزانه فارغ مي ‌شود، تشديد مي ‌شوند.
كانال گوش خارجي، سوراخ بيني و ناحيه اطراف مقعد و ناحيه تناسلي، نواحي مستعد خارش محسوب مي ‌شوند.
خارش هم مي ‌تواند ريشه عصبي داشته باشد؟بله، برخي خارش‌ ها در حيطه بيماري‌ هاي پوست و مو بسيار مرتبط با مسايل روحي و رواني هستند و به همين علت به آن ها درماتيت‌هاي عصبي (نورو درماتيت) مي ‌گويند.
در اين بيماري‌ ها فرد تمايل شديدي به خاراندن برخي نواحي در دسترس پوست دارد و از خاراندن اين نواحي لذت مي ‌برد و يك سيكل معيوب از خارش و خاراندن درست مي ‌شود و پوست شبيه پسوريازيس مي‌ شود. در درمان اين افراد بايد حتما به مسايل روحي توجه شود و درمان موضعي خالي جواب نمي‌ دهد.
در برخي موارد مثل كهير، علت اصلي خارش ماده هيستامين است. كهير مي‌ تواند به دليل مصرف يك دارو يا غذاي خاص يا به دليل برخي عفونت ‌ها باشد. البته علل متعدد ديگري هم براي كهير وجود دارند، مثلا ممكن است نور آفتاب يا تماس با آب يا تماس با سرما يا ارتعاش موجب كهير شود. گاهي حساسيت‌ پوستي به برخي مواد، موجب خارش ‌هاي شديد مي ‌شود، مثل برخي افراد با مصرف اسپري ضدعرق و خوش ‌بو كننده زير بغل، دچار حساسيت مي ‌شوند.
آيا اين خارش‌‌ها درمان دارند؟بله، البته! قدم اول درمان، تشخيص علت خارش است و بدون اين امر، درمان بسيار مشكل است اما برخي اقدامات وجود دارند كه مي‌ تواند به تخفيف خارش كمك كنند، مثلا خنك نگه داشتن محيط و پرهيز از حمام‌ داغ و لباس‌ پشمي.
خشكي پوست هم يكي از علل مهم خارش است، لذا در بيماراني كه از خشكي پوست رنج مي ‌برند، چرب و مرطوب نگاه داشتن پوست براي تخفيف خارش اهميت بسياري دارد. در افراد مسن، خشكي يك علت مهم و شايع است كه بايد مراقب استفاده از شوينده‌ هاي نامناسب پوست و استحمام ‌هاي مكرر كه باعث خشكي پوست مي ‌شوند، باشند و مرتب از كرم مرطوب ‌كننده استفاده نمايند.
برخي داروهاي موضعي نيز مي ‌توانند موجب كاهش‌ خارش‌ هاي موضعي شوند، مانند بي‌ حس‌ كننده‌ هاي موضعي (مثل كرم ليدوكائين، ژل نيزوكائين) و برخي آنتي هيستامين ‌هاي موضعي(مثل كرم داكسپين) و محلول‌هاي موضعي حاوي كامفور يا مفتول. كورتون موضعي هم در برخي موارد كه علت خارش، التهاب است (مثل اگزماها) مي ‌تواند مفيد باشد. كرم يا لوسيون كالامين نيز مي ‌تواند مفيد باشد.
بايد توجه داشت كه تمام داروهاي موضعي گاهي مي ‌توانند خود موجب ايجاد آلرژي و حساسيت شده و موجب تشديد خارش گردند، بنابراين مصرف اين داروها بايد زير نظر پزشك و ترجيحا با تجويز متخصص پوست باشد تا از مشكلات احتمالي جلوگيري نمايد.
از نظر داروهاي خوراكي هم، آنتي ‌هيستامين ‌ها از شايع‌ ترين داروهاي تخفيف خارش‌اند، اما بسياري از اين داروها خواب‌ آور هستند، لذا افراد به خصوص كساني كه رانندگي مي‌ كنند يا افراد مسن بايد بسيار مراقب باشند. داروهاي آنتي هيستاميني كه خواب‌آور نيستند، روي خارش اثر ندارند، مگر در مورد كهير.
از برخي داروهاي ضد مخدر نيز اثرات ضد خارش ديده شده و در نهايت از نور درماني نيز مي‌ توان در برخي خارش‌ ها استفاده كرد.

این موضوع تکراری میباشد.در اینجا قبلا قرار گرفته بوددر ایجاد تاپیک دقت فرمائید